Oosterhouter Ad van Gils (geboren 1934 aan de Tilburgseweg) is een mooi voorbeeld van iemand die op de werkvloer van De Volt van start ging en dankzij een hoop talent en enige ondersteuning van de baas in de bovenlaag van het bedrijf terecht kwam. Zelf is hij daar uiterst bescheiden over. “Ik ben het er nooit mee eens geweest met al die verschillen tussen mensen. Ik voelde me absoluut niet Meneer van Gils, maar gewoon Ad. Een hond heeft een baas, een mens niet.”

Maar uiteindelijk was De Volt een strak georganiseerd bedrijf, waar de hiërarchie een uitdrukking in kleur kreeg. De chefs op de werkvloer droegen een grijze stofjas. Hun bazen droegen een gele jas en als je afdelingschef werd kreeg je een witte jas te dragen. Ad van Gils droeg een witte jas.

Hts

Maar dat gebeurde niet vanzelf. Ad begon op de Ambachtsschool op de Heuvel in Oosterhout met een opleiding tot machinebankwerker. In 1948 kwam hij bij de Volt terecht en volgde een aantal cursussen op de avondschool, tot Philips aan hem vroeg of hij niet verder wilde studeren in een richting die zij graag voor zich zagen. Dus betaalde Philips zijn studie werktuigbouwkunde aan de hts onder voorwaarde dat hij zijn nieuwe inzichten ten dienste zou blijven stellen aan het bedrijf.

Ad noemt zichzelf bij uitstek een ‘bèta-figuur’ die, in tegenstelling tot vele anderen, geen moeite had met hogere wiskunde, natuurkunde en scheikunde. “Als ik voor een toets een 9 had, ging ik naar de leraar om te vragen wat ik in hemelsnaam fout had gedaan. Ach, de een kan goed tennissen, de ander kan goed voetballen en weer een ander kan goed leren…” 

“Ik was 32 jaar toen ik helemaal klaar was met studeren”, vertelt Ad in zijn huidige appartement in De Slotjesveste. “Stapje voor stapje kom je dan steeds hoger in de organisatie terecht. Je groeit er vanzelf in”, zegt hij bescheiden. 

“Ik werkte op zeker moment op de tekenkamer en mijn baas werd overgeplaatst. Er kwam niemand voor in de plek, waardoor ik er een heleboel klusjes bij kreeg. Ik ging naar de directeur en vroeg: wanneer komt er een nieuwe baas op de tekenkamer? Die directeur zei verontwaardigd dat hij dat een hele slechte vraag vond en dat ik over een uur terug moest komen met een betere vraag. Na een uur kwam ik terug en vroeg: wanneer krijg ik er een manneke bij? Dat vond ie een veel betere vraag en ik kreeg er dus iemand bij.”

Magneetbanden

Toen Volt uit Oosterhout vertrok, mocht Ad als een van de eersten in Eindhoven komen kijken naar een geheime nieuw fenomeen: de magneetband. De productie van die video- en cassettebanden kwam in Oosterhout terecht en Ad werd als afdelingschef verantwoordelijk voor beheer en onderhoud van het machinepark. Omdat hij creatief en handig was kreeg hij – zoals hij het zelf zegt: ‘steeds meer werk in z’n schoenen geschoven’. 

“Dat doede gij wel effe, hè Ad?”

Ad kon bij de Magneetbandenfabriek zijn kennis van de werktuigbouwkunde goed kwijt en ontwikkelde een grote hoeveelheid technische oplossingen voor de problemen die zich voordeden. Hij noemt het voorbeeld van een afzuigingsinstallatie voor magneetbandafval.

Ad: “De magneetbanden waren 660 mm breed en werden bij ons op 12,5 mm gesneden en op spoelen gedraaid, maar er bleef natuurlijk altijd wat restmateriaal over. Dat kwam ook op een spoel terecht, maar dat kreeg je er niet meer af. Zonde van die spoel natuurlijk. Dus maakten we een installatie waarmee we die lange slierten vanaf grote hoogte op konden zuigen en dan kwamen ze in zakken terecht. Als ze niet braken tenminste, want in dat geval belandden ze in de tuin van de buren.”

Slijpbank

De hardmetalen messen waarmee de magneetbanden werden gesneden moesten vlijmscherp blijven. Ze werden in Duitsland geslepen met diamantschijven. Dat kostte het bedrijf jaarlijks een vermogen dus Ad bedacht dat hij dat onderdeel in eigen beheer wilde houden. “Die diamantschijven kostten 3000 gulden per stuk. Die mocht ik kopen, maar ik had meer nodig: een trillingvrije slijpbank. Ook die mocht ik van de directeur kopen in Zwitserland voor 300.000 gulden.”

Maar het was heus niet zo dat de magneetbandenfabriek onder leiding van Ad van Gils alles zelf ging doen. Integendeel, als verantwoordelijke voor de inkoop, was hij voortdurend op zoek naar geschikte ‘subcontracters’ die onderdelen konden leveren voor het productieproces.

Professioneel waren het interessante tijden, maar de mooiste herinneringen hield Ad over aan de personeelsfeesten. Hij was een tijdlang voorzitter van de personeelsvereniging. Het Sinterklaasfeest, de barbecues, dansavonden, ijsjes uitdelen als het te warm werd. ‘Prachtige tijden.’

Pensioen

Bij Philips kon hij al op 57-jarige met vervroegd pensioen. Ook bij die gelegenheid voelde hij enige gêne.

“Als je afscheid neemt, maakt het nogal wat uit op welke plek je in de organisatie zit”, vertelt hij over zijn ergernis. “Als je werkman bent, dan krijg je bij wijze van spreken een bos bloemen, maar een chef krijgt een afscheidsreceptie met volop drank en bitterballen. Ik vond dat verschil maar niks.”

Privé maakte Ad een drama mee toen zijn echtgenote op 58-jarige leeftijd kwam te overlijden. Hij bleef achter met twee volwassen kinderen en kwam in een rouwproces terecht. Inmiddels zijn vier kleinkinderen aan de familie toegevoegd.

In 1996 ging hij op uitnodiging van de pastoor mee op een reis naar Israël en kwam daar Ria – ook uit Oosterhout – tegen. Hoewel ze momenteel niet bij elkaar wonen, hebben ze het alweer 28 jaar goed samen.